Երկրի զարգացման մակարդակը որոշվում է ոչ միայն բարձր տնտեսական ցուցանիշներով, այլ նաև նրա ժողովրդի իրական բարեկեցությամբ: Այս ցուցանիշի վրա ազդում են ազգային տնտեսության արդյունավետությունը, պետության կողմից օգտագործվող տնտեսությունը կարգավորելու ձևերը և իշխանությունների սոցիալական պատասխանատվությունը քաղաքացիների նկատմամբ:
Livingողովրդի կենսամակարդակի բարձրացում ՝ որպես պետության գերակա խնդիր
Ռուսաստանում ժողովրդի բարեկեցության բարելավման խնդիրը դրված էր սովետական առաջնորդների կողմից: Անցյալ դարի 60-ականների սկզբին ԽՍՀՄ առաջնորդ Ն. Խրուշչովը վստահորեն հայտարարեց, որ սովետական քաղաքացիների ժամանակակից սերունդը կապրի կոմունիզմի տակ: Միևնույն ժամանակ, ենթադրվում էր, որ հասարակությունը կհասնի զարգացման այն փուլին, երբ կլիներ նյութական հարստության առատություն: Տարիներ անցան, բայց կուսակցության ղեկավարի համարձակ հայտարարությունը չիրականացավ:
Ռուսաստանի ազգային տնտեսության կապիտալիստական ուղուն անցնելուց հետո տնտեսագետները բնակչության բարեկեցության աճը կապեցին ազատ շուկայական տնտեսության մեթոդների ներդրման հետ: Այնուամենայնիվ, տնտեսական բարեփոխումների առաջին փուլում բնակչության լայն խավերի կենսամակարդակը կայուն անկում ապրեց: Գործազրկությունն աճեց, սննդամթերքն ու առաջին անհրաժեշտության ապրանքները թանկացան: Մարդկանց սոցիալական անհավասարության և շերտավորման աճ:
Պարզ դարձավ, որ ազատ շուկայական հարաբերություններն ինքնին ի վիճակի չեն օգուտ քաղել ժողովրդի զանգվածին: Բնակչության բարեկեցության բարձր մակարդակի հասնելու համար անհրաժեշտ էր ձեռնարկել մի շարք միջոցառումներ տնտեսության պետական կարգավորման և սոցիալական ապահովության ոլորտում: Ռուսաստանի և նրա պետական գործիչների տնտեսագետները դիմեցին առավել զարգացած երկրների փորձին, որտեղ սոցիալական խնդիրները լուծվում էին առավել արդյունավետ:
Բնակչության բարեկեցությունը բարելավելու ուղիներ
Պարզվեց, որ բնակչության բարեկեցության բարձրացման վրա ազդող գործոններից մեկը շուկայի զարգացած ենթակառուցվածքն ու թափանցիկ «խաղի կանոններն» են, որոնք պարտադիր են տնտեսական գործունեության բոլոր սուբյեկտների համար: Երբ գործարար աշխարհի ներկայացուցիչները և ապրանքների ու ծառայությունների սպառողները հասկանում են, թե տնտեսական քաղաքականության մեջ պետությունն ինչ սկզբունքներով է առաջնորդվում, պայմաններ են ստեղծվում պետության, ազատ ձեռնարկատիրության և ժողովրդի համագործակցության համար:
Այն երկրները, որտեղ մարդկանց կենսամակարդակը բարձր է համարվում, օգտագործում են տնտեսվարող սուբյեկտների տնտեսական գործունեությանը լայն միջամտության պրակտիկա: Սպառողական ապրանքների և ծառայությունների շուկայում պահպանելով առողջ մրցակցություն `պետությունն ազդում է գների մակարդակի վրա, ինչը օգնում է նվազեցնել բնակչության, հատկապես նրա ցածր եկամուտ ունեցող շերտերի` սոցիալական առումով ամենաքիչ պաշտպանված ծախսերը: Գործարարները բախվում են սպառողների շահերը հաշվի առնելու անհրաժեշտությանը:
Բնակչության բարեկեցությունը բարելավելու մեկ այլ միջոց է պետության կողմից սոցիալական լայն ծրագրերի մշակումն ու սոցիալական պարտավորությունների խիստ իրականացումը: Սա ներառում է առողջապահության, կրթության, մշակույթի և գիտության վրա ծախսերի ավելացում: Բնակչության կենսամակարդակը ոչ միայն նրա եկամտի աճն է, այլև ամբողջ սոցիալական ենթակառուցվածքի զարգացման բարձր աստիճանը:
Պետությունն իր ամբողջ ցանկությամբ ի վիճակի չէ ապահովել ամբողջ ժողովրդի բարեկեցությունը միայն բյուջեի և սոցիալական օգնության տրամադրման հաշվին: Ավելի արդյունավետ միջոց է քաղաքացիների լայն շրջանակում ձեռնարկատիրական նախաձեռնության ազատ զարգացման համար պայմանների ստեղծումը: Վերջին տարիներին պետությունը ծրագրեր է իրականացնում `օգնելու նրանց, ովքեր որոշում են իրենց ապագան իրենց ձեռքը վերցնել և զբաղվել փոքր բիզնեսով: Ենթադրվում է, որ նման մոտեցումը թույլ կտա լուծել բնակչության զբաղվածության խնդիրները, կհանգեցնի աշխատատեղերի ստեղծման, եկամտի և բարեկեցության ընդհանուր աճի:
